Łyk teorii

• Lądowisko (lotnisko dla śmigłowców) – lotnisko lub określona część na budowli, przeznaczonej w całości lub w części do przybycia, odprawy jak również ruchu śmigłowców po tej powierzchni.
• Lotnisko śmigłowcowe na poziomie powierzchni – lotnisko śmigłowcowe zlokalizowane na powierzchni ziemi lub wody.
• Lotnisko śmigłowcowe wyniesione nad powierzchnię – lotnisko śmigłowcowe zlokalizowane na wyniesionej nad powierzchnię ziemi konstrukcji.
• Platforma śmigłowcowa – zlokalizowana na obiektach budowlanych, na pływającej lub nieruchomej konstrukcji na otwartym morzu.
• Strefa bezpieczeństwa – określona strefa lotniska śmigłowcowego wokół strefy podejścia do lądowania oraz startu (FATO) wolna od przeszkód, za wyjątkiem przeszkód, niezbędnych do zabezpieczenia celów operacji lotniczych.
• FATO – strefa końcowego podejścia do lądowania oraz wznoszenia.
• TLOF – strefa przyziemienia oraz wzlotu śmigłowca.
• Naziemna Droga Kołowania dla śmigłowców – naziemna droga kołowania przeznaczona do wykorzystywania tylko przez śmigłowce.
• Oznakowanie rozpoznawcze – np. przy szpitalach składa się z litery „H” o barwie czerwonej na tle krzyża o barwie białej.

• Rozmiary lotniska dla śmigłowców (lądowiska) zależne są od typu eksploatowanych na danym lądowisku śmigłowców.
• Lotniska dla śmigłowców są lokalizowane na poziomie powierzchni, wyniesione nad powierzchnie np. na dachach budynków oraz na platformach zlokalizowanych na obiektach budowlanych, konstrukcjach jak również na obiektach pływających (statkach, barkach).
• Lotniska dla śmigłowców przeznaczone są dla służb cywilnych, sanitarnych oraz wojskowych, które są identyfikowane poprzez ich oznakowanie poziome.
• Wybór miejsca, wpływ hałasu, reżim wiatrowy (zawirowania, turbulencje), ciepło z kominów nad trajektoriami wykonywanych lotów, przeszkody.
• Strefa TLOF (przyziemienia oraz wznosu) powinna mieć długość oraz szerokość równą minimalnej średnicy wirnika helikoptera, dla którego projektowane jest lotnisko dla śmigłowców.
• Strefa FATO (końcowego podejścia do lądowania oraz wznoszenia) powinna mieć długość ora szerokość minimalną równą 1,5 długości całkowitej śmigłowca, dla którego zaprojektowane jest lądowisko.
• Strefa bezpieczeństwa powinna otaczać FATO z „marginesem” o szerokości 1/3 średnicy wirnika helikoptera, dla którego projektuje się lądowisko lecz nie mniej niż 6 m (3m jeśli naniesiony jest symbol krzyża).

Problem braku lądowisk przyszpitalnych wynika przede wszystkim z uwarunkowań historycznych . Znaczna część szpitali była budowana w czasach, gdy lotnictwo sanitarne nie istniało lub korzystano z lotnisk ogólnodostępnych, dokąd pacjent był dowożony karetką. Lądowiska budowane i projektowane w latach 70 -tych XX w. razem z dużymi nowoczesnymi na owe czasy szpitalami, jak Centrum Zdrowia Dziecka, Instytut Pediatrii w Krakowie, Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi, zlokalizowane zostały w niewielkiej odległości od szpitala, ale przy ich projektowaniu zakładano dowożenie pacjenta karetką.

Dobrze zlokalizowane i wykonane lądowisko przyszpitalne powinno:

• Pozwalać na bezpieczne lądowanie oraz start śmigłowca tj. umożliwić bezpieczne przyziemienie podczas ewentualnej awarii jednego z silników w krytycznej fazie lądowania bądź startu.
• Zapewnić szybkie i komfortowe przetransportowanie pacjenta do lub ze szpitala na pokład śmigłowca bezpośrednio na noszach śmigłowcowych/ desce ortopedycznej, jedynie z wykorzystaniem wózka, bez potrzeby korzystania z pośrednictwa karetki.
• Gwarantować całodobowa dostępność, tj. być wyposażonym w oświetlenie umożliwiające lądowanie oraz starty w porze nocnej.
• Być zabezpieczone przed dostępem osób postronnych (ogrodzenie, ochrona).

Dokumentem ICAO zawierającym normy i zalecane wymagania techniczne, charakterystyki fizyczne, powierzchnie ograniczające przeszkody, które należy bezwzględnie przestrzegać, a także określone wyposażenie jak również środki obsługi technicznej, które jako zasada powinny być zabezpieczone na lądowisku opracowane przy współudziale grupy ekspertów Komisji Nawigacji Lotniczej w zakresie pomocy wzrokowych i eksploatacji śmigłowców znajdują się w Aneksie 14 tom II wyd. 2009 r. jak również w następujących dokumentach:

• Aneks 6 cz.3 – Eksploatacja statków powietrznych,
• Doc.9261 – Podręcznik lotnisk śmigłowcowych,
• Doc.9157 – Podręcznik projektowania lotnisk cz.4 Pomoce wzrokowe,
• Doc. 9476 – Podręcznik naziemnych służb ruchu lotniczego i kontroli,
• Doc. 9150 – Podręcznik lotnisk dla skróconego startu i lądowania,
• Doc. AC 150/5390-2B,
• STANAG 3619 AS wyd.4,

• Ustawa z dnia 3.07.2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. 130) – niespójne z zaleceniami ICAO
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn. 20.07.2004 r. (Dz. U. nr 170 poz. 1791) w sprawie wymagań dla lądowisk – niespójne z zaleceniami ICAO
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30.04.2004 r. (Dz. U. nr 118 poz. 1238) w sprawie ewidencji lądowisk
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8.09.2003 r. w sprawie opłat lotniczych (Dz. U. nr 176)
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury, Środowiska oraz Obrony Narodowej z dnia 28.10.2004 r. w sprawie osłony meteorologicznej lotnisk
• Wytyczne dot. zakładania lądowisk sanitarnych przy ośrodkach lecznictwa zamkniętego opracowana w Centralnym Zespole Lotnictwa Sanitarnego uzgodnione z Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 10.09.1976 r.

• Ustawa z dn. 8.09.2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2006 r. nr 191 poz. 1410)
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 15.03.2007 r. w sprawie Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych (Dz. U. z 2007 r. nr 55 poz. 365)

Ponadto obowiązują opracowania ULC:

• Procedury Ewidencji Lądowisk
• Instrukcja Operacyjna Lądowiska
• Plan Ratowniczy Lądowiska